Η μάχη της Κρήτης αποτελεί ένα από τα πιο συγκλονιστικά κεφάλαια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς σε αυτή παίζεται η τελευταία πράξη του γερμανοελληνικού πολέμου. Το 1941 η Κρήτη προσθέτει τη δική της σελίδα στο διαρκή αγώνα του ελεύθερου κόσμου εναντίον των δυνάμεων της τυραννίας και του ναζισμού. Βρετανοί, Αυστραλοί, Νεοζηλανδοί και Έλληνες στρατιώτες έδωσαν, μαζί με τον περήφανο Κρητικό λαό , τη μάχη για την Ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Η κατάληψη της Κρήτης θεωρήθηκε αρχικά πολύ δύσκολη και μάλιστα ο Χίτλερ δίσταζε να αναλάβει μία αεροπορική εισβολή στο νησί, η οποία ήταν η μόνη λύση για την κατάκτησή του.
ΤΟ ΤΑΓΜΑ ΤΩΝ ΜΑΟΡΙ
Το 28ο Τάγμα της Νέας Ζηλανδίας, ή το Τάγμα των Μαορί, όπως είναι ευρύτατα γνωστό, ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1939. Αρχικά αποτελείτο από εθελοντές Μαορί στρατιώτες με Πάκηχα (λευκούς) αξιωματικούς, συνολικά περίπου 1000 άντρες. Μετά τη βασική εκπαίδευση σε στρατόπεδα της Νέας Ζηλανδίας, το Τάγμα ταξίδεψε στην Αγγλία στα μέσα του 1940. Μετατέθηκε στη Μέση Ανατολή το Γενάρη του 1941 και εκεί συμπληρώθηκε με ακόμη 300 άνδρες. Το Μάρτη του 1941 πάλι μετατέθηκε στο μέτωπο, στην Ελλάδα, όπου αντιμετώπισε τον εχθρό για πρώτη φορά το Πέρασμα της Πέτρας.
Ακολούθησε η εξοντωτική οπισθοχώρηση, που κατέληξε στην Κρήτη όπου με έξι άλλα τάγματα της Νέας Ζηλανδίας, με δυνάμεις της Αγγλίας, της Αυστραλίας και της Ελλάδος καθώς και τον ηρωικό λαό της Κρήτης, συμμετείχε στην ιστορική Μάχη της Κρήτης. Αρχικά το Τάγμα των Μαορί κατείχε θέσεις στην περιοχή Πλατανιά, που αντιμετώπισε την Γερμανική εισβολή από αέρος στις 20 Μαΐου 1941. Μετά από 2 μέρες συμμετείχε στην αντεπίθεση στο στρατηγικής σημασίας αεροδρόμιο του Μάλεμε και ακολούθησαν σφοδρές μάχες στην περιοχή του Γαλατά. Στις 27 Μαΐου, κατά την οπισθοχώρηση μαζί με τις άλλες συμμαχικές δυνάμεις, και αφού χόρεψαν το «χάκα» (πολεμικός χορός των Μαορί), πραγματοποίησαν την πασίγνωστη αντεπίθεση, με ξιφολόγχες, το αποτέλεσμα της οποίας ήταν να σκοτωθούν αρκετοί Γερμανοί ούτως ώστε να αναγκασθούν σε προσωρινή οπισθοχώρηση.Μετά από την επιτυχή εκκένωση της Κρήτης στην Αίγυπτο, το Τάγμα επέτρεψε σε ενεργή δράση αργότερα το 1941 στην εκστρατεία της Βόρειας Αφρικής και συμμετείχε σε πολλές μάχες στο Sollum, Manastir, Sidi Magreb, Gazala, Mingar Qaim, El Alamein, Medenine and Tebaga Gap. Η φήμη του Τάγματος των Μαορί ως αποφασιστικών πολεμιστών αντικατοπτρίζεται και στο πολύ ψηλό βαθμό απωλειών των αντρών. Από τους 3.600 στρατιώτες, που πολέμησαν με το Τάγμα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, 649 σκοτώθηκαν και 1.712 τραυματίστηκαν. Αξιοσημείωτη είναι η αναφορά στα λόγια του Στρατηγού Φράϊμπεργκ, Αρχηγού των Δυνάμεων της Νέας Ζηλανδίας, ότι κανένα άλλο τάγμα υπό την διοίκησή του «δεν διακρίθηκε περισσότερο ή συμμετείχε σε περισσότερες μάχες, ή, δυστυχώς, είχε τόσες βαριές απώλειες όπως το Τάγμα των Μαορί».
Το πιο αξιοθαύμαστο κομμάτι της ελληνικής άμυνας ήταν ο άοπλος λαός, ο οποίος αντιστάθηκε με πείσμα και πολεμά με κάθε μέσο τους εισβολείς. Από την 28η Μαΐου μέχρι την 1η Ιουνίου ολοκληρώθηκε η εκκένωση των συμμαχικών στρατευμάτων προς την Αίγυπτο, με αποκορύφωμα τις μοναδικές σε σφοδρότητα, αεροπορικές επιθέσεις κατά των βρετανικών πλοίων, τα πληρώματα των οποίων επέδειξαν γενναιότητα και αυτοθυσία.
«Η Μάχη της Κρήτης παραμένει σύμβολο Αγώνα, Θάρρους, Αυτοθυσίας και Αποφασιστικότητας για την επικράτηση των ιδεωδών της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας.»
