Για πρώτη φορά μία έκθεση επιχειρεί να ερμηνεύσει τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο με βάση το κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον που καθόρισε κυρίαρχες καλλιτεχνικές του επιλογές. Η έκθεση αναπτύσσεται σε τρεις ενότητες.
Η πρώτη παρουσιάζει τη σημασία της Κρήτης για τη Βενετία τον 16ο αιώνα και χαρτογραφεί την κοινωνική, ιδεολογική και οικονομική διάρθρωση του νησιού, με εργαλείο τη σχέση πόλης-υπαίθρου.
Η δεύτερη εξετάζει τα καλλιτεχνικά φαινόμενα του ιδιαίτερου αστικού, κοσμοπολίτικου περιβάλλοντος των Κρητικών πόλεων, δίνοντας έμφαση στο πώς οι Κρητικοί ζωγράφοι επιχείρησαν να συνδυάσουν τη βυζαντινή με τη δυτική παράδοση.
Η τελευταία ενότητα δομεί μία ερμηνεία για την κρητική περίοδο του Θεοτοκόπουλου, με βασικό εργαλείο την υφολογική εξέταση των έργων του και τη σύγκρισή τους με άλλα κρητικά έργα. Ποιοι ήταν τελικά οι λόγοι που οδήγησαν τον Θεοτοκόπουλο να αναχωρήσει για τη Βενετία το Φθινόπωρο του 1567 ή την Άνοιξη του 1568
Διάθεση εκθεμάτων για την περιοδική έκθεση «Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος πριν από τον El Greco», στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου αφιερώματος για τα 400 χρόνια από τον θάνατο του El Greco.
Η περιοδική έκθεση του ΒΧΜ, με τίτλο «Τέχνη και κοινωνία στην Κρήτη στα χρόνια του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου» –η οποία θα διαρκέσει έως και τον Μάρτιο του 2015 έχει ως στόχο να παρουσιάσει στο κοινό το περιβάλλον μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε η καλλιτεχνική φυσιογνωμία του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου στην Κρήτη, πριν την αναχώρησή του για τη Βενετία. Η έκθεση, ακολουθώντας τις σύγχρονες μουσειολογικές αρχές,αναπτύσσεται σπονδυλωτά, με βασικούς άξονες ποικίλες εκφάνσεις της κοινωνίας και της τέχνης κατά το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα.
Το Μουσείο μας συμμετέχει με προσωρινό δανεισμό της Μακέτας Ενετικών Νεωρίων και με το μοντέλο Βενετσιάνικου πολεμικού πλοίου, γαλέρα Καπιτάνα (12ος-18ος αι.)
